Hz. İlyas Kimdir?
Hz. İdris kıssasını anlatırken “Kimine göre Hızır ve İlyas olmak üzere ikisi yerde, İsa ve İdris olmak üzere ikisi gökte, dört peygamber diridir.” demiştik. Konunun sıcaklığı geçmeden Hz. İlyas kıssasını anlatalım.
“وَاِنَّ اِلْيَاسَ لَمِنَ الْمُرْسَل۪ينَۜ”
“Kuşkusuz İlyas’ta elçilerimizden biriydi.” (Saffat, 123) Fahreddin Razi; tefsirinde Hz. İlyas’ın kim olduğu ile ilgili iki görüş ortaya koyar. Bunlardan ilki İlyas’ın İdris olduğu görüşüdür. İkincisi ise bunun İsrailoğullarına gönderilen peygamberlerden bir peygamber olduğu ve Musa (aleyhisselâm)'nın kardeşi Harun (aleyhisselâm)'un soyundan gelen İlyas b. Yasin olduğudur. Müfessirler tarafından da ittifakla kabul edilen görüş, ikincidir. Kurtubi tefsirinde geçtiğine göre de Hz. İlyas aynı zamanda Hz. Elyesa’nın amcasıdır. Hz. Musa’dan sonra peygamberlik yapmıştır ve söylenene göre Tevrat’ı ezbere biliyordu.
İlyas peygamber ortaya çıktığında Balebek meliki Ahab adında biriydi. Karısı da Ezbil adında bir kadındı. Bu kadın, hayasız ve peygamber düşmanı biriydi. Bunların yaşadığı sarayın bahçesi Mezdeki adında iyi kalpli bir kadının bahçesine bakıyordu. Kadının bahçesi bakımlı ve güzeldi. Ezbil, bu bahçeyi kadının elinden almak istiyordu ama kocası izin vermiyordu. Bir gün kocası yokken Ezbil, Mezdeki’ye iftira atıp melike küfrettiğini söyledi ve kellesini vurdurup bahçesine el koydu. Yüce Allah, Hz. İlyas’ı Ahab ve karısına gönderdi. Allah’ın onlara öfkelendiğini söyledi. Ahab, İlyas’a inanmış ve Allah’a iman etmiş biriydi. Ahab bu yüzden Allah’ın tepkisine anlam veremedi çünkü başkaları putlara taparken o Allah’a tapıyordu. İlyas Ahab’ın huzurundan ayrıldı ancak öldürüleceğini düşünüyordu. Bu yüzden dağlara sığınıp orada Allah’a ibadet etmeye başladı.
Daha sonra Allah, Ahab’ın oğluna şiddetli bir hastalık verdi. Ahab’da Ba’l adlı puta duacı olmaları için put rahiplerinden medet umdu. Bu putun dört yüzü vardı ve etrafında dört yüz tane rahip vardı. Rivayetlere göre şeytan putun içine girip rahiplerin kulağına fısıldar, rahipler de bunları halka anlatırdı. Bu yüzden rahiplere Ba’l peygamberleri denirdi. Ancak İlyas geldikten sonra şeytan puta uğramaz olmuştu. Ba’l’in suskunluğu sonucunda rahipler, İlyas’tan dolayı konuşmadığını, İlyas’ın öldürülmesi gerektiğini söylediler.
Hz. İlyas onlara şöyle söyledi:
“اِذْ قَالَ لِقَوْمِه۪ٓ اَلَا تَتَّقُونَ”
“Kavmine, "(Şirk ve günahtan) sakınmayacak mısınız?" dedi.” (Saffat, 124)
,اَتَدْعُونَ بَعْلاً وَتَذَرُونَ اَحْسَنَ الْخَالِق۪ينَۙ”
“اَللّٰهَ رَبَّكُمْ وَرَبَّ اٰبَٓائِكُمُ الْاَوَّل۪ينَ”
“En güzel yaratanı, sizin de geçmişteki atalarınızın da rabbi olan Allah’ı bırakıp Baal’e mi taparsınız?" (Saffat, 125-126)
“فَكَذَّبُوهُ فَاِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَۙ
اِلَّا عِبَادَ اللّٰهِ الْمُخْلَص۪ينَ”
“Ama onu yalancılıkla suçladılar. Bu yüzden, Allah’ın samimi kulları dışında, onlar mutlaka cehenneme konulacaklar arasında olacaklar.” (Saffat, 127-128)
Daha sonra İlyas yine dağlara çıktı. Ancak halkı onu öldürmek için plan yapıp artık putlara tapmadıklarını söylediler. İlyas’ta Allah’a, eğer yalan söylüyorlarsa bunu ona işaret etmesini söyledi. Allah onlara yakıcı bir şimşek gönderdi. İlyas bir süre sonra halkını özledi. Ancak Hz. İlyas artık ölmek istediğini söyledi. Yüce Allah henüz vaktinin tamamlanmadığını bildirdi. İlyas peygamber o zaman kavmine, Yusuf zamanında Mısır’a verilen kıtlık gibi bir kıtlık verilmesini istedi. Bunu istemesindeki sebep, Allah’ın varlığını kanıtlamak istemesiydi. Allah Balebek halkına üç senelik kıtlık verdi. Daha sonra Hz. İlyas, halkına dedi ki; dua edeceğim ve yağmur yağacak. Ancak sizde bunun karşılığında Allah’a iman edeceksiniz. Kıtlık ortada kalktı ama halkı Allah’a iman etmedi. Bunun üzerine Hz. İlyas, Allah’a onlardan kurtulmak için yalvardı. Allah’ta Hz. İlyas’a bir yer söyledi ve orada hazır olmasını istedi. Hemen sonra bir ateş gemisi geldi. İlyas (a.s) gemiye binip havada uçmaya başladı.
Ahab ve karısının akıbetine gelince; Allah onların başına güçlü bir düşmanı bela etti. Bu düşman Balebek kalesini fethetti, Ahab ve hanımını da Mezdeki’nin bahçesinde öldürdü. Allah’ın buyurduğu gibi etleri kemiklerinden ayrılıncaya kadar orada kaldılar.
En doğrusunu Yüce Allah bilir.
Allah bizleri yolundan ayırmasın, Yüce Kitab’ını anlama rızkıyla rızıklandırsın. Amin.
Allah’a emanet olun.
Tepkileriniz Nedir?
