İFADE VERME ve SORGU

Av.Belemir B.
2021/03/03

2316
0

İfade verme ve sorgu ile ilgili bilgiler- 1

CMK'nın 2. maddesi h ve g bendi sorgu ve ifade almanın tanımını şu şekilde yapmaktadır;

"İfade alma: Şüphelinin kolluk görevlileri veya Cumhuriyet savcısı tarafından soruşturma konusu suçla ilgili olarak dinlenmesini,

Sorgu: Şüpheli veya sanığın hâkim veya mahkeme tarafından soruşturma veya kovuşturma konusu suçla ilgili olarak dinlenmesini ifade etmektedir."

İfade alma işlemi soruşturma aşamasında yalnızca kolluk ve savcılık tarafından yapılabilir. Bunun dışında kalan birimler ifade alma işlemini gerçekleştiremezler. Sorgu ise şüpheli ve ya sanığın hakim veya mahkeme tarafından soruşturma ve kovuşturma konusu suçla ilgili dinlenmesidir.

Yukarıdaki anlatımdan yola çıkarak söylenebilirki ifade alma ve sorgu arasındaki fark sorgunun mutlaka bir hakimlik ( sulh ceza hakimliği) veya bir mahkeme tarafından yapılacak olmasıdır.

İFADE ALMA VE SORGU DA MUTLAKA BULUNMASI GEREKEN UNSURLAR

Kimlik Tespiti Yapılması
Suç İsnadının Anlatılması
Avukat Tutma Hakkının Hatırlatılması
Susma Hakkının Hatırlatılması
Şüpheli veya Sanığın Delillerinin Toplanmasını İsteme Hakkı
Kişisel ve Ekonomik Durumunun Sorulması

Şüpheli veya Sanığın Avukat İstemesi: Şüphelinin polis veya jandarma ifadesi, talebin üzerine avukat ile alınmalıdır. Bu zorunlu olmayan haller için şüphelinin iradesine bırakılmıştır. Şüpheli veya sanık kendi avukatı varsa ifadesine onu çağırı ya da mevcutta bir avukatı bulunmuyorsa veya bir avukat seçebilecek durumu olmadığını beyan ederse, istemi halinde baro tarafından ücretsiz bir avukat görevlendirilir.

Avukatın Zorunluluğu olduğu Haller: Yukarıda bahsettiğimizin aksine bazı suçlarda ve bazı kişilere karşı, bazı kişilerce işlenen suçlarda irade gözetmeksizin ifadenin avukat eşliğinde alınması zaruridir.Bu haller kanunda şöyle sıralanmaktadır.

Avukatı bulunmayan şüpheli veya sanık; 18 yaşından küçük ise kendisini savunamayacak derecede malul veya sağır ve dilsiz ise, istemi aranmaksızın bir avukat görevlendirilir. (CMK m.150/2).
Bazı suçlarda cezanın ağırlığı nedeniyle avukat zorunluluğu vardır. Alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmada şüpheli veya sanığın avukatı yoksa kendisine baro tarafından bir avukat atanması zorunluluğu vardır (CMK m.150/3).
Şüpheli veya sanık hakkında tutuklama istenildiğinde, kendisinin seçeceği veya baro tarafından görevlendirilecek bir avukatın yardımından yararlanır. (CMK m.101/3).
Seri muhakeme usulü kapsamında yapılan soruşturmalarda şüpheli veya sanığın bir avukat ile temsil edilmesi hukuki zorunluluktur (CMK m.250)

Bu gibi durumlarda ifadenin avukat eşliğinde alınmaması ifadenin kanuna uygun bir delil olması niteliğini ortadan kaldırır.