2.El ve Sıfır Malın Ayıplı Çıkması Halinde Ne Yapabiliriz? Bir uygulamadan 2. el ürün aldım ayıplı çıktı !!!
Öncelikle sözleşme kavramına değinecek olur isek sözleşme yazılı sözlü zımni olabilir yani her an bir sözleşme yapıyor olabilirsiniz. Ve karşı taraf 0 ya da 2. el ürünü aldığınızda size 'ama biz sözleşme yapmadık ki ya ' gibi bir çıkış yapabilir, buna itibar etmeyin ve haklarınızı savunmaya devam edin haklarınızın arkasında durun.Bazı uygulamalardan ya da başka vasıtalar ile 2. el ürün aldığınıda dahi size aşağıda kanun maddesinde sayılan ayıp unsurları ile karşı karşıya kaldığınızda bu ürün ile ilgili size kanunlarca sunulan çeşitli haklar vardır. Şimdi bu konuya biraz daha kapsamlı değinelim ;
Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’un 8. Maddesinde ayıplı malın tanımı yapılmıştır.
“Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.
Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir.
Aşağıdaki durumlarda malın ayıplı olduğu kabul edilmektedir:
- Maddi ayıp: Malın kullanımını fiziken engelleyen ayıplardır. Malın kırık veya çizik olması, aracın motorunun bozuk olması gibi durumlardır.
- Hukuki ayıp: Satılan malın kullanımı ve faydalanmayı sınırlandıran hukuki eksikliklerdir. Burada maddi anlamda bir eksiklik olmamasına rağmen maldan yararlanmaya engelleyen/azaltan hukuki durumlar mevcuttur. Örneğin satış yapıldıktan sonra ruhsatın sahte olduğunun anlaşılması gibi.
- Ekonomik ayıp: Sözleşme konusu şeyden beklenen yararın sağlanmasını ve ekonomik değerini düşüren ayıplardır.
- Montajın gerektiği şekilde yapılmamış olması: Kural olarak ayıbın varlığı teslim anına göre belirlenmekteyse de; montajın teslimden sonra yapılacağı satışlarda ayıp; montaj aşamasında ortaya çıkabilir. Malın montajının satıcı veya sorumluluğundaki kişiler tarafından yapılması sonucu ortaya çıkan sorunlar ayıp kabul edilmektedir. Montajın alıcı tarafından yapılacağı durumda ise; satıcının verdiği talimatın yanlış veya eksik olması nedeniyle malda meydana gelen sorunlar da ayıp kabul edilmektedir.Bazı hallerde ise bu ayıp olarak değil eksik ifa olarak sayılabilir.
- Malın sözleşmede kararlaştırılan sürede teslim edilmemesi. (Ancak bu halde mücbir sebep gibi hususların dikkate alınması gerekir. ,Bazı hallerde bu husus geç ifaya örnek olabilir.
- MALIN MUAYENE EDİLMESİ – İHBAR YÜKÜMLÜLÜĞÜ
- Tüketici tarafından satın alınan mallarda, alıcının malı muayene etme yükümlülüğü bulunmamakla birlikte, malın ayıplı olduğunun satıcıya bildirilmesine veya herhangi bir ihbarda bulunulmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak; açık ayıplarda dürüstlük kuralları gereği, kullanım ile ortaya çıkan gizli ayıplarda ise Borçlar Kanunu uyarınca makul süre içerisinde satıcıya bildirim yükümlülüğü bulunduğu kabul edilmektedir.
Tüketici hukukuna girmeyen satışlarda ise durum farklıdır. Türk Borçlar Kanunu 223. Maddesine göre alıcı, malı almasından makul bir süre içerisinde malı inceleyerek ayıplı olup olmadığını tespit etmelidir. Mal ayıplı ise derhal (makul sürede) satıcıya durumu bildirmelidir. Kullanım sonrası ortaya çıkan gizli ayıplarda da ayıbın ortaya çıkmasından sonra makul sürede bildirim yapılması gerekmektedir. Nitekim tüketici işlemi olmayan (taraflardan birisinin tüketici olmadığı) ve Türk Borçlar Kanunu’na tabi satışlarda bu bildirimin yapılmamış olması malın ayıplı olarak kabul edildiğine delalet eder.,
- TÜKETİCİNİN SEÇİMLİK HAKLARI
- Satın alınan malın ayıplı çıkması halinde tüketiciye 4 tane seçimlik hak tanınmıştır. Bu seçimlik haklar kısaca: (m.11)
- Malı iadeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme
- İmkan varsa malın ayıpsız yenisi ile değiştirilmesini talep etme
- Satış bedelinden ayıp oranında indirim talep etme
- Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme
Ayıplı mala ilişkin tüketiciler 2 yıllık yasal garanti süresi içerisinde hak iddia edebilir. Tüketicinin ilk 6 ay içerisinde başvurması halinde, teslim sırasında malın ayıplı olup olmadığının ispatı satıcının sorumluluğundadır. 6 aydan sonra yapılacak başvurularda sorumluluk tüketiciye aittir. İnternet alışverişlerinde ise 14 gün içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeden ürün iadesi yapılabilir.
Â
Â
Yani şöyleki yukarıdakilere ek olarak öncelikle Tüketici Hakem Heyetine başvurabilirsiniz, Heyetin reddi halinde Tüketici Mahkemesine gidilebilir, heyet kabul ediyorsa zaten bu ilam yerine geçen bir karardır ,mahkemede itiraz edilmez ise bu karar icraya konulabilir.
Tepkileriniz Nedir?
