Zorunlu Karşılık nedir? Merkez Bankaları Zorunlu Karşılık Oranını Neye Göre Ayarlar?
Öncelikle bunu, biz bireylerin bankalarla olan ilişkisinden yola çıkarak anlatmaya çalışayım.
 Bizler, bankaları; para yatırmak için veya bankadan borç almak için yani kredi çekmek için kullanırız.Bireyler paralarını bankaya yatırdığında , banka; bulundurduğu toplam mevduatın bir kısmını diğer müşterilerine kredi vermek için kullanır bir kısmını ise yasalar gereği merkez bankasında bulundurmak zorundadır. Bankanın toplam Mevduatının bir kısmını Merkez bankasında bulundurması Zorunlu Karşılıktır.
Â
 Peki ne işe yarar bu oran? Neye göre ve neden değiştirilir?
Bir bankaya gidip kredi cektigimizi varsayalım ve zorunlu karşılık oranını bu örnekle daha iyi anlayalım.
(Hesapların kafa karıştırıcı olmaması için 100 sayısını kullanacağım.)
(Zorunlu karşılık oranı %10 alalım )
Bir X bankasının  100.000 tl toplam mevduatı olduğunu varsayalım. Ama 100.000 tl nin hepsini müşterilerine kredi veremez çünkü %10 luk bir zorunlu karşılık oranı vardır (Unutmayalım Zorunlu Karşılık Oranı merkez bankası tarafından belirlenir) 100.000 TL nin %10 luk kısmını, yani 10.000 TL sini Merkez bankasında tutmak zorundadır. Geriye kalan 90.000 TL yi ise serbestçe kredi olarak verebilir.
Bu bir döngü şeklinde devam eder. Bankanın parayı kredi olarak dağıtması sonucunda paralar bankaya tekrar geri gelir ve geri gelen para aynı şekilde %10 oranı ile çarpılır.
Bankanın bu 90.000 tl yi kredi olarak dağıttını varsayalım ve bu 90.000 tl tekrar bankaya geri geldi. Bu sefer 90.000 tl nin %10 luk kısmı yani 9000 tl lik kısmı tekrardan Merkez Bankasında tutulur ve geri kalan 81.000 tl tekrar kredi verilmeye serbesttir. Bu döngü böylece devam eder
Özetle: Merkez bankası zorunlu karşılık oranı ile Bankaların ne kadarlık  parayı Merkez bankasında tutup , ne kadarlık parayı kredi olarak verebileceğini belirler.
Merkez bankası zorunlu karşılık oranını düşürerek piyasadaki Tl arzını arttırabilir , zorunlu karşılık oranını arttırarak piyasadaki TL arzını azaltabilir. Bu tip hamlelerle finansal istikrarın sağlanması amaçlanır.
Ülkemizde güncel zorunlu karşılık oranları şu şekildedir:
Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar ve 3 aya kadar (3 ay dahil) vadeli = %8 dir
6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli= %6
1 yıla kadar vadeli = %4
1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli = %3
Â
Tepkileriniz Nedir?
